De Rit

Dit persoonlijke videowerk neemt je mee naar een eiland. Twee mensen zijn samen op weg en gaan terug naar dat, wat hen ooit ten diepste heeft geraakt. De rit vindt opnieuw in het duister plaats; de sterren staan onder dezelfde hoek als indertijd.

‘De Rit’ ging in januari en februari 2019 in premiere in De Oude Kerk Amsterdam. De video was geïnstalleerd in de Sint Sebastiaanskapel, die via de hoofdentree van de Oude Kerk toegankelijk is. In de Librije kon de bezoeker, alvorens de Sebastiaanskapel binnen te gaan, de volgende tekst lezen:

De Rit

Op een dag wist ik dat ik terug moest naar het eiland. Dat ik daar zijn route zou willen afleggen, van die avond, nu samen, met mij als passagier. We zouden kunnen stoppen bij de plek, alsof dat een poort was.

En zo kwam het dat ik wist wat ik wilde.

Ik wilde gaan, instappen, de route rijden, verder niets. De researcher vroeg: “Wat moet ik doen als ik hem niet vinden kan, of hij wil niet, of hij kan niet?”
Ik antwoordde: “Vind dan iemand voor wie het evenzeer moeilijk is. Iemand die van dichtbij betrokken was of die iets vergelijkbaars meegemaakt heeft, achter het stuur. Iemand die het geweest had kunnen zijn. Ik wil niet weten wie het is.”
Ik vroeg aan de geluidsman om het mogelijk te maken dat de bestuurder en ik onderweg elkaars hartslag zouden kunnen horen. Zo zouden we naar elkaar kunnen luisteren, ook als we niet wilden praten.

Gebruik s.v.p. wachtwoord eiland om de preview van de video te bekijken:

[vimeo https://vimeo.com/297181600]

Videodocumentatie van de ervaring in de kerk.

[vimeo https://vimeo.com/323500543]

Publiek tijdens één van de presentaties:

PolakVanBekkum, De Rit. Oude Kerk, 2019. Fotograaf: Maarten Nauw. © Oude Kerk Amsterdam

pers
Joyce Roodnat – NRC
Nooit Meer Slapen – Radio interview NPO
Hanna Hagenaars – How to Live

press (In English)
Amsterdam Art
Technical/Curatorial preferences:
-A creative approach to the set up and relation between the work and the location.
-A space set up so that visitors feel invited read the introduction text before and after the screening.
-A projection space that can be made sufficiently dark.
-No light leakage from the projector
-Surround-sound set up and position of monitors adjusted to space.
-No sound leakage to or from other spaces.
-Visitors per screening: 12-20.
-Sufficient time to test the above set-up.

pubieksreacties:

“Wát een prachtige film, zo goed en zo integer met stemgeluid – beeld – onderwerp.
De lege weg, het autogeluid met hartslagen en dan: de groeiende emotie in de stem, ijzingwekkend prachtig. Ik ervoer het als een indrukwekkende pure muzikale compositie.
Moooooooi! Dankjewel!”

Huba de Graaff

“Wat een schitterend werk is dit. Alles komt precies goed bij elkaar. Niets te veel en ook niets te weinig, en de toegepaste techniek stond geheel in dienst van wat het werk wilde uitdrukken. Het mysterie werd er alleen maar groter door en de opgeroepen ervaring evenzeer. Wat er ooit ergens was gebeurd, wie de chauffeur was die daar blijkbaar mee bekend was, wie de vrouw was die het overkwam, waarom hun hartslag zo gelijk op ging tot ze begonnen te verschillen, de tocht door de duistere wereld van Google Earth, de opgeroepen spanning en de ontlading ten slotte die niets verhelderde maar het mysterie alleen maar echter en dieper maakte, geen uitleg, puur vormgegeven ervaring – meesterlijk, ik kan niet anders zeggen. Documentaire om een metaniveau getild (geweldig idee om de personages af te beelden via hun hartslag), abstractie die iets concreet maakt wat blijkbaar met geen andere mogelijkheid zo concreet te maken is. Een geheel open werk dat door z’n onbestemdheid uiterst precies tot die plek in onze ziel weet door te dringen waar we allemaal zo’n catastrofe hebben meegemaakt. Ik was er het hele weekend nog aangeslagen van. Ook omdat ik om voor mij onbegrijpelijke redenen dacht bij het begin van de film, als we ons door de Google Earth nacht gaan rijden: ja, dit is natuurlijk hoe toekomende generaties de wereld zullen kennen, als de klimaatverandering en de hele zesde massa-extinctie het leven zo verarmd hebben dat het de moeite niet meer loont zelf nog buiten te gaan kijken. Zo werd de traumatische ervaring aan het eind van de film het trauma van de huidige aanval op het leven op aarde voor mij, maar dan beleefd over een x aantal jaar. De betekenis van de film kwam dus voor mij niet uit het verleden (de herbeleefde ervaring), maar uit de toekomst (het trauma dat ons allen nog te wachten staat). Anders gezegd: door de onbepaaldheid van de documentaire – die wel als afbeelding van de werkelijkheid fungeert, deze zelfs veel realistischer maakt dan met realistische beelden zou zijn gelukt – kan wat ooit een hoogst persoonlijk trauma was een bovenpersoonlijke ervaring worden die toch weer hoogst persoonlijk wordt gevoeld.”

Arjen Mulder

“Wat een goed project en wat wat een bijzondere inzet. Het is altijd zo’n cliché, als mensen zeggen dat kunst je anders naar het leven doet kijken – en dat dat leven dan ondertussen gewoon z’n gangetje blijft gaan – maar dit is echt life changing.
De ervaring van de nabijheid van de dood, zonder dat ze werkelijk nabij is, als plek waar closure kan beginnen. Dat maak je niet vaak mee.”

Arnout Holleman

“Ik stapte open je project in, vanavond in de Oude Kerk. Ik had me vooraf nergens in verdiept. Jullie naam was voldoende om erheen te willen en een tekst op een muur is aan mijn dyslectische hoofd niet besteed. En dat was in dit geval een geschenk. Zo kon ik me blank laten meevoeren en haakten herinneringen en ervaringen per verrassing aaneen tot ik bij de tweede bocht met een schok met zekerheid wist waar ik was: achterin een auto, getuigen van een indringende tocht door de nacht, die elke minuut voorstelbaarder werd, in het weinige dat er werd gezegd. Met jullie, daar voorin, zo dichtbij. Vreemden voor elkaar, en op een vreemde manier verbonden. Indringend. Dapper. En hier in dit hart van de stad zo zuiver prijsgegeven aan de openbaarheid.

Achteraf heb ik de tekst gelezen. Dat maakt het af. Ook hier geen overtollig woord, geen overbodig detail. Bijzonder, met zó weinig zó indringend en dichtbij te komen.”

Mark Mieras

research: Monique Lesterhuis
conceptbewaking: Rabiaâ Benlahbib
geluid: Arno Peeters
colourgrading: Laurent Fruttert
ondertitels: Siji Jabbar

Deze film werd mogenlijk gemaakt door:
• AFK (Amsterdams Fonds voor de Kunst)
• Mondriaan Fonds
• Het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie, cultuurfonds voor architectuur, vormgeving, digitale cultuur (Stimuleringsfonds / Digitale Cultuur /Onderzoek)

Met dank aan: Hille van Dieren and Wim Zeeders
Oude Kerk team: Jacqueline Grandjean, Rieke Righolt, Richard Pelgrim, Zara Weijers, Laurence Ostin, Arjan van Asselt, Emma van Oudheusden.
Advisen een morele ondersteuning: Mieke Bernink, Marietta de Bruine, Sinan Can, Peter Delpeut, Edwin Dertien, Nicole Dudok, Bernet Elzinga, Quincy Gario, Jeditja de Groot, Krist Gruijthuijsen, Maureen Ho, Renske de Jong, Liesbeth Jongkind, Marlies Mannesse, Pe Oxc, Marianne Plas, Leendert Pot, Margriet Schavemaker, Rein Jelle Terpstra, Marc Thelosen en Ingrid van Tol.

achtergrond
Het werk van Esther en Ivar gaat over mobiliteit en landschap. Esther en Ivar hebben de afgelopen jaren een cinematografische werkwijze ontwikkeld waarbij ze geluidsopnames met een opgenomen route met synchroniseren. Door deze synchronisatie ontstaat een film die zich afspeelt (of ontrolt) binnen de projectie van satellietbeelden van Google Earth. Ivar en Esther willen het landschap voelbaar maken als iets dat pas ontstaat door beweging en verplaatsing. Sinds 2010 hebben Esther en Ivar diverse videowerken en films gemaakt die deze methode gebruiken. Een van van deze eerdere werken, de film ‘Gaan om te Zijn’, ging op 29 september 2018 in premiere op het Nederlands Film Festival in Utrecht.